7 - Oorlog in Indië

Bij landgenoten in Bangkok

Nederlandse ex-krijgsgevangenen werken in een opvangkamp bij Bangkok aan hun lichamelijke conditie (zwemmen); wandeling in modern Bangkok; enkele shots van de Birma-spoorweg; optreden voor militairen.

Bron: Beeld en Geluid Beeld en Geluid:  Polygoon Hollands Nieuws, maart 1946

Media:

  • Bij landgenoten in Bangkok Button Play
    Bij landgenoten in Bangkok
    Bij landgenoten in Bangkok
    Nederlandse ex-krijgsgevangenen werken in een opvangkamp bij Bangkok aan hun lichamelijke conditie (zwemmen); wandeling in modern Bangkok; enkele shots van de Birma-spoorweg; optreden voor militairen.
    Bron: Beeld en Geluid Beeld en Geluid:  Polygoon Hollands Nieuws, maart 1946
    Soekarno rekruteert voor Birmaspoorlijn Button Play
    Soekarno rekruteert voor Birmaspoorlijn
    Soekarno rekruteert voor Birmaspoorlijn
    Japan heeft 'werksoldaten' nodig om wegen en spoorlijnen te bouwen en Soekarno helpt hen deze te rekruteren. Deze 'romoesja's' werken o.a. met krijgsgevangenen aan de Birmaspoorlijn.
    Bron: De Oorlog, deel 7 (1 min. 42 sec.)

Pakan Baroespoorlijn

Er was ook een vergelijkbaar project in Indonesië zelf, de Pakan Baroespoorlijn, op Sumatra. Ook die heeft geen enkel nut gehad, en alleen maar slachtoffers geëist.
In april 1943 komen de eerste romoesja’s aan om aan de Pakan Baroe spoorlijn te werken. Ze hadden de belofte gekregen dat ze voor het werk betaald werden, maar in feite werkten ze als slaven.

De omstandigheden waarin de krijgsgevangenen leefden waren al erbarmelijk maar die van de slaven waren nog een stuk slechter. Medische zorg was er niet en de zieken en stervenden werden aan hun lot overgelaten.

Hoeveel romoesja’s er moeten zijn geweest is onbekend omdat de Japanners dat niet bijhielden en na de capitulatie werden gegevens die er wel waren vernietigd.Vermoedelijk zijn het er 30.000 geweest waarvan op 15 augustus 1945 nog ongeveer 5000 man in leven.

Dat betekent dat rond de tachtig procent van deze contractarbeiders of slaven het niet heeft overleefd. In totaal zijn 6607 krijgsgevangenen bestemd voor de aanleg van de Pakan Baroespoorlijn.

In totaal zijn daarvan 2346 mensen omgekomen. Dat betekent dat ruim 35% van de totale inzet van de krijgsgevangenen is omgekomen.

De krijgsgevangenen kregen weliswaar een iets betere behandeling dan de romoesja’s maar een menswaardig bestaan hadden ze niet.

De aanleg van de Pakan Baroe spoorlijn was klaar op de dag dat Japan capituleerde. Op dat moment werd de laatste schroef in de spoorlijn gedraaid. De spoorlijn is echter nooit in gebruik genomen.


Bron:
*Henk Hovinga, 'Eindstation Pakan Baroe' (Amsterdam, 1976)
*'De ondergang van Junyo Maru' (Andere Tijden)

Meer over dit onderwerp