4 - Welvaart, beroving, honger

Nederland leeggeroofd

In 1942 komt er verandering in de Duitse houding tegenover Nederland: om de oorlog te bekostigen moeten Nederland en andere bezette landen miljarden betalen aan Duitsland.

Bron: De Oorlog, deel 4 (2 min. 6 sec.)

Media:

  • Nederland leeggeroofd Button Play
    Nederland leeggeroofd
    Nederland leeggeroofd
    In 1942 komt er verandering in de Duitse houding tegenover Nederland: om de oorlog te bekostigen moeten Nederland en andere bezette landen miljarden betalen aan Duitsland.
    Bron: De Oorlog, deel 4 (2 min. 6 sec.)
    Roof joods bezit Button Play
    Roof joods bezit
    Roof joods bezit
    Het eerste slachtoffer van de Duitse roofzucht in Nederland is al vanaf maart 1941 de joodse bevolking. Bedrijven, geld, schilderijen, sieraden, goud, inboedels, alles wordt ingepikt.
    Bron: De Oorlog, deel 4 (2 min. 55 sec.)

De clearing-truc

De belangrijkste én ingewikkeldste truc die de Duitsers in Nederland en andere landen toepasten betrof de clearing, of preciezer: de opbouw van grote achterstanden daarbij.
Clearing is de verrekening van de kosten van invoer en uitvoer tussen landen. Die clearing geschiedt door een instantie die onder normale omstandigheden quitte speelt.

Maar de Duitsers manipuleerden dat systeem zodanig dat er bij het Nederlandse clearinginstituut gigantische tekorten ontstonden, die uit de Nederlandse staatskas aangevuld moesten worden.

Daartoe werd Nederland gedwongen, en dat kostte in bezettingstijd miljarden guldens.

Duitsland was in feite een slechte, onbetrouwbare debiteur die vrijwel nooit betaalde. En die de Nederlandse staat dwong de rekeningen te voldoen.

Volgens econoom Hein Klemann heeft het nazi-regime in de oorlog 13,4 miljard gulden aan Nederland onttrokken, door die clearing-truc, door het nepgeld, en ook door eenvoudig een greep in de kas te doen.

Die miljardenroof ontwrichtte de Nederlandse economie totaal, waardoor er na de oorlog een totale sanering van het geldwezen nodig was, de operatie die bekend werd als het ‘tientje van Lieftinck’.


Bron:
*Hein Klemann, 'Nederland 1938-1948, Economie en samenleving in jaren van oorlog en bezetting' (Amsterdam, 2002)