Elfstedentocht winter 1940-41

In de koude winter van 1940-41 ging Nederland het ijs op. De Duitsers stimuleerden het doorgaan van Elfstedentochten tijdens de oorlog. Jan Uitham deed mee in 1942.

Bron: De Oorlog, deel 2 (2 min. 38 sec.)

Media:

  • Elfstedentocht winter 1940-41 Button Play
    Elfstedentocht winter 1940-41
    Elfstedentocht winter 1940-41
    In de koude winter van 1940-41 ging Nederland het ijs op. De Duitsers stimuleerden het doorgaan van Elfstedentochten tijdens de oorlog. Jan Uitham deed mee in 1942.
    Bron: De Oorlog, deel 2 (2 min. 38 sec.)

Elfstedentocht

Een prachtige bloeiperiode is in de oorlog aangebroken voor de schaatssport, met 130.000 georganiseerde leden toch al de tweede sport van Nederland in het begin van de jaren veertig.
De schaatsers hebben het weer mee. Eind januari 1940 is er al een Elfstedentocht gehouden, en de twee daarop volgende winters zijn zo streng dat er een unieke serie van drie ontstaat.

Die van 1941 had mild weer en mooi ijs. Maar er waren wel problemen, vooral door de verduistering. Een groot deel van de tocht moest in het donker worden gereden en dat bracht nogal wat schaatsers in de problemen.

In totaal reden er rond de 1900 mensen mee, de Fries Auke Adama won de tocht.

In 1942 was er opnieuw een lange vorstperiode en opnieuw een Elfstedentocht, nu met nog veel meer deelnemers, meer dan 4800 schaatsers, die een sublieme ijsvloer betraden.

Onder hen één ondergedoken joodse man, Fred Lobatto. Hij voltooide de toertocht en keerde weer terug naar zijn onderduikadres.

Volgens deelnemers was de sfeer rond de tocht heel bijzonder: al die Nederlanders waren daar in Friesland een dagje onder elkaar, los van Duitse verordeningen en bepalingen - ze waren een dag vrij. De Duitsers begrepen niets van dit onderdeel van de Nederlandse cultuur, ze hadden geen enkele greep op dit massa-evenement.

Bij de finish is op filmverslagen een groepje Duitse soldaten te zien, maar verder hielden ze zich afzijdig. Sietze de Groot uit Weidum was de winnaar in een recordtijd, 8 uur en 44 minuten over 200 kilometer.