AfleveringenAnjerdag en andere 'Verzetjes'
Nederland is zeer patriottisch gestemd in de zomer van 1940, maar beperkt zich tot 'Verzetjes' als Anjerdag (verjaardag prins Bernhard op 29 juni), het beledigen van NSB'ers en het vertellen van grappen over Hitler.
Bron: De Oorlog, deel 2 (1 min. 24 sec.)
Media:
-
Anjerdag en andere 'Verzetjes'Anjerdag en andere 'Verzetjes'Nederland is zeer patriottisch gestemd in de zomer van 1940, maar beperkt zich tot 'Verzetjes' als Anjerdag (verjaardag prins Bernhard op 29 juni), het beledigen van NSB'ers en het vertellen van grappen over Hitler.Bron: De Oorlog, deel 2 (1 min. 24 sec.)
Zomer 1941: de V-actieZomer 1941: de V-actieZomer 1941 lanceert de Britse BBC het V-teken (Victory). De Duitse Reichspropagandaminister Joseph Goebbels gaat in de tegenaanval en probeert het V-teken over te nemen.Bron:
Beeld en Geluid: Polygoon Hollands Nieuws, juli 1941
Kranten over begin bezettingKranten over begin bezettingDe Nederlandse kranten reageren positief op de rede van Rijkscommissaris Seyss-Inquart van 29 mei 1940.Bron: De Oorlog, deel 2 (1 min. 39 sec.) -
Reactie op Duitse bezettingReactie op Duitse bezettingDe Nederlandse bevolking wacht de Duitse bezettingsmacht op 15 mei 1940 gelaten op, koningin en regering zijn naar Engeland gevlucht en Nederlandse ambtenaren blijven hun werk gewoon doen.Bron: De Oorlog, deel 2 (37 sec.)
Vroeg verzet
Het eerste jaar van de bezetting was er vooral klein verzet. De Nederlandse politie hielp de Duitsers bij het onderdrukken daarvan.
Zo protesteerden anderhalve maand na de capitulatie vele Nederlanders tegen de Duitse bezetting door politieman en NSB'er kom deze actie niet waarderen en schreef erover in zijn dagboek.
Maar de volgende verjaardag van een lid van het toen nog in aantal zeer kleine koninklijke familie (Wilhelmina, Juliana, Bernhard en een paar zeer jonge prinsessen), die van Wilhemina op 31 augustus 1940, verliep rustig, mede door de maatregelen die de bezetter trof.
Koningin Wilhelmina liet van zich horen via Radio Oranje vanuit Londen, die Nederlanders illegaal konden beluisteren. De eerste uitzending was eind juli 1940.
Een andere manier om afkeur te laten blijken van de Duitsers was door tijdens Duitse propagandistische films in bioscopen lawaai te maken.
Ook was er veel klein verzet, in de vorm van liedjes en grappen, uitroepen als OZO! (Oranje Zal Overwinnen). Een ander bekend voorbeeld is de vingers opsteken in een V, voor Victorie. Of een W, voor Wilhelmina.
Maar de volgende verjaardag van een lid van het toen nog in aantal zeer kleine koninklijke familie (Wilhelmina, Juliana, Bernhard en een paar zeer jonge prinsessen), die van Wilhemina op 31 augustus 1940, verliep rustig, mede door de maatregelen die de bezetter trof.
Koningin Wilhelmina liet van zich horen via Radio Oranje vanuit Londen, die Nederlanders illegaal konden beluisteren. De eerste uitzending was eind juli 1940.
Een andere manier om afkeur te laten blijken van de Duitsers was door tijdens Duitse propagandistische films in bioscopen lawaai te maken.
Ook was er veel klein verzet, in de vorm van liedjes en grappen, uitroepen als OZO! (Oranje Zal Overwinnen). Een ander bekend voorbeeld is de vingers opsteken in een V, voor Victorie. Of een W, voor Wilhelmina.
Een notaris uit Vriezenveen schrijft in zijn dagboek over het klein verzet:
20 JULI 1941
'Het is vannacht hevig geweest: het heele dorp lag vol uitgeknipte V s van allerlei kleur, en om de twintig meter, waren de rijwegen met groote V s bekalkt, gele, witte en oranje. Hier en daar was deze vrij eentonige versiering onderbroken door min of meer geslaagde koningskronen, lauwertakken en leuzen.
De politie is van middernacht tot half zes in actie geweest om het allerergste met bezems en putsen water te vernietigen of onleesbaar te maken
In Geesteren en Tubbergen was het zoo mogelijk nog erger, en men kan zich bijna niet indenken hoe de straten van de groote steden er vanmorgen hebben uitgezien.
Van morgen was er niet heel veel van over; alleen in het Uitbreidingsplan kreeg men nog een flauw denkbeeld van de tallooze maieren waarop men zich in letters V kan uitdrukken.
Van een hoop baksteenen bij een in aanbouw zijnd huis waren alle steenen van het symbool der victorie voorzien, en men kon er V s bezichtigen van twee centimeter tot 3 meter lengte. Nergens stond er echter bij of de V van de Vrijheid, dan wel die van de (Duitsche) victorie bedoeld werd.
De paarden van Jorissen een N.S.B er aan de Hoge Dijk liepen van morgen met groote V's beschilderd in de wei; bij een anderen N.S.B er prijkte tegenover zijn huis het opschrift: V, de V van Vergelding en er was een soort verkeerspijl op den weg gekalkt, die met de punt naar zijn voordeur liep. Hier was de bedoeling dus tamelijk duidelijk toegelicht.
Het is allemaal gruwelijk flauw, maar ik gun de menschen wel graag een verzetje. Ze hebben het wel verdiend. Verzet baat niet, dus waarom dan geen verzetje een verzetje met een hoofdletter V ...'
Bronnen:
*'Dagboekfragmenten 1940-1945'
*Niod-dagboeknr. 335, dagboeken deel II, 20-7-1941
20 JULI 1941
'Het is vannacht hevig geweest: het heele dorp lag vol uitgeknipte V s van allerlei kleur, en om de twintig meter, waren de rijwegen met groote V s bekalkt, gele, witte en oranje. Hier en daar was deze vrij eentonige versiering onderbroken door min of meer geslaagde koningskronen, lauwertakken en leuzen.
De politie is van middernacht tot half zes in actie geweest om het allerergste met bezems en putsen water te vernietigen of onleesbaar te maken
In Geesteren en Tubbergen was het zoo mogelijk nog erger, en men kan zich bijna niet indenken hoe de straten van de groote steden er vanmorgen hebben uitgezien.
Van morgen was er niet heel veel van over; alleen in het Uitbreidingsplan kreeg men nog een flauw denkbeeld van de tallooze maieren waarop men zich in letters V kan uitdrukken.
Van een hoop baksteenen bij een in aanbouw zijnd huis waren alle steenen van het symbool der victorie voorzien, en men kon er V s bezichtigen van twee centimeter tot 3 meter lengte. Nergens stond er echter bij of de V van de Vrijheid, dan wel die van de (Duitsche) victorie bedoeld werd.
De paarden van Jorissen een N.S.B er aan de Hoge Dijk liepen van morgen met groote V's beschilderd in de wei; bij een anderen N.S.B er prijkte tegenover zijn huis het opschrift: V, de V van Vergelding en er was een soort verkeerspijl op den weg gekalkt, die met de punt naar zijn voordeur liep. Hier was de bedoeling dus tamelijk duidelijk toegelicht.
Het is allemaal gruwelijk flauw, maar ik gun de menschen wel graag een verzetje. Ze hebben het wel verdiend. Verzet baat niet, dus waarom dan geen verzetje een verzetje met een hoofdletter V ...'
Bronnen:
*'Dagboekfragmenten 1940-1945'
*Niod-dagboeknr. 335, dagboeken deel II, 20-7-1941
Meer over dit onderwerp