AfleveringenWederopbouw van Rhenen
Rhenen is tijdens de slag bij de Grebbelinie zwaar beschadigd. De in de steigers staande Cuneratoren stond echter nog fier overeind. Er wordt snel begonnen met de wederopbouw.
Bron: De Oorlog, deel 2 (1 min. 41 sec.)
Media:
-
Wederopbouw van RhenenWederopbouw van RhenenRhenen is tijdens de slag bij de Grebbelinie zwaar beschadigd. De in de steigers staande Cuneratoren stond echter nog fier overeind. Er wordt snel begonnen met de wederopbouw.Bron: De Oorlog, deel 2 (1 min. 41 sec.)
Wederopbouw RotterdamWederopbouw RotterdamIn Rotterdam komen bestuurders al zeer snel op 15 mei 1940 samen om de wederopbouw van de op 14 mei gebombardeerde stad te gaan regelen.Bron: De Oorlog, deel 2 (1 min. 36 sec.)
Wederopbouw na mei 1940Wederopbouw na mei 1940Overal in Nederland wordt gewerkt aan het herstellen van de door de gevechten in de meidagen 1940 aangerichte schade. Met beelden van Rotterdam en Middelburg (verwoeste Raadhuis), en van mensen die naar de kerk gaan.Bron:
Beeld en Geluid: Polygoon Hollands Nieuws, 6 juni 1940
Wederopbouw na Duitse invasie
In het eerste deel van zijn televisieserie De Bezetting voerde dr L. de Jong op 6 mei 1960 dominee J.J. Buskes op, een man van gezag, een man met een snik in zijn bronzen stem, die vertelde welk tafereel hij in de verwoeste straten van Rotterdam had aangetroffen, die meidagen van 1940.
Zijn woorden zijn uitgegroeid tot een icoon van de oorlogsherdenking in Nederland:
‘De binnenstad van Rotterdam was totaal verlaten, troosteloos was het om aan te zien, en afschuwelijk om door de lege, brandende straten te rijden.
Daar stond midden in die straat één man, één mens, die niemand zag, maar die toen ik passeerde daar stond met gebalde vuist en die maar één ding herhaalde: ik neem het niet, ik neem het niet!’
Die woede is er geweest, en bij velen ook heel lang gebleven. Maar naast de woede was er toch ook het besef dat het leven zou doorgaan en dat het weinig zin had om in de puinhopen langdurig treurend voor je uit te gaan zitten kijken.
Niet alleen Rhenen was zwaar beschadigd, de gemeente op de grens van Utrecht en Gelderland, waar rond de Grebbeberg lang en hevig slag geleverd was.
Slachtoffers vielen er niet in het stadje. De bewoners waren gedurende de slag om de Grebbeberg geëvacueerd. Met kolenschuiten waren ze naar nabijgelegen plaatsen gebracht.
In heel Nederland waren er in mei 1940 meer dan 30.000 woningen vernield door oorlogshandelingen, waarvan het overgrote deel (24.000) in Rotterdam.
‘De binnenstad van Rotterdam was totaal verlaten, troosteloos was het om aan te zien, en afschuwelijk om door de lege, brandende straten te rijden.
Daar stond midden in die straat één man, één mens, die niemand zag, maar die toen ik passeerde daar stond met gebalde vuist en die maar één ding herhaalde: ik neem het niet, ik neem het niet!’
Die woede is er geweest, en bij velen ook heel lang gebleven. Maar naast de woede was er toch ook het besef dat het leven zou doorgaan en dat het weinig zin had om in de puinhopen langdurig treurend voor je uit te gaan zitten kijken.
Niet alleen Rhenen was zwaar beschadigd, de gemeente op de grens van Utrecht en Gelderland, waar rond de Grebbeberg lang en hevig slag geleverd was.
Slachtoffers vielen er niet in het stadje. De bewoners waren gedurende de slag om de Grebbeberg geëvacueerd. Met kolenschuiten waren ze naar nabijgelegen plaatsen gebracht.
In heel Nederland waren er in mei 1940 meer dan 30.000 woningen vernield door oorlogshandelingen, waarvan het overgrote deel (24.000) in Rotterdam.
Brief van een jongeman uit Den Haag die aan zijn oud-leraar over zijn tripje naar Rotterdam schrijft. Op 7 augustus 1940, toen hij uitstapte bij Station Delftsche Poort , zag hij een lege vlakte:
'...vervolgens wandelt men langs puin, puin en nog eens puin. Spookachtig staat hier en daar het uitgebrande overblijfsel van een groot pakhuis of magazijn.
Vrachtauto's rijden af en aan, tot berstens toe volgeladen met puin. Men 'eet' stof. Stof zit op je schoenen. Stof waait op achter auto's. Stof kleeft op de gezichten van de puinruimers.
Deze lieden werken zeer rustig aan. Ik kan het ze niet kwalijk nemen. Zeer humoristisch, bijtend vaak, zijn de in primitieve letters geschreven opschriften op hun houten keten (...) Speciaal kan ik u aanraden eens langs de Wijnhaven te lopen. Men loopt dam door een straat van puin. Op straat liggen nog de verkoolde bladen papier van kas- en andere boeken.'
[...]
'een ding moet ik u dringend aanraden. Als u Rotterdam wilt gaan zien, doet het dan zo spoedig mogelijk. Steeds meer puin verdwijnt er. De kale, opgeruimde vlakten zijn natuurlijk ook een enorm indrukwekkend gezicht, maar het chaotisch neergesmeten puin maakt natuurlijk een nog veel groter indruk (...) dus mijn raad luidt voor ieder die een daadwerkelijk oorlogssouvenir in zijn hart wil bewaren: 'ga niet morgen naar Rotterdam als ge nog heden kunt!'
Bron:
Citaat uit NIOD doc II 692, a-II
'...vervolgens wandelt men langs puin, puin en nog eens puin. Spookachtig staat hier en daar het uitgebrande overblijfsel van een groot pakhuis of magazijn.
Vrachtauto's rijden af en aan, tot berstens toe volgeladen met puin. Men 'eet' stof. Stof zit op je schoenen. Stof waait op achter auto's. Stof kleeft op de gezichten van de puinruimers.
Deze lieden werken zeer rustig aan. Ik kan het ze niet kwalijk nemen. Zeer humoristisch, bijtend vaak, zijn de in primitieve letters geschreven opschriften op hun houten keten (...) Speciaal kan ik u aanraden eens langs de Wijnhaven te lopen. Men loopt dam door een straat van puin. Op straat liggen nog de verkoolde bladen papier van kas- en andere boeken.'
[...]
'een ding moet ik u dringend aanraden. Als u Rotterdam wilt gaan zien, doet het dan zo spoedig mogelijk. Steeds meer puin verdwijnt er. De kale, opgeruimde vlakten zijn natuurlijk ook een enorm indrukwekkend gezicht, maar het chaotisch neergesmeten puin maakt natuurlijk een nog veel groter indruk (...) dus mijn raad luidt voor ieder die een daadwerkelijk oorlogssouvenir in zijn hart wil bewaren: 'ga niet morgen naar Rotterdam als ge nog heden kunt!'
Bron:
Citaat uit NIOD doc II 692, a-II
Meer over dit onderwerp