Radio Oranje

Nadat de regering in mei 1940 naar Londen uitweek, werd er al snel met de Engelse autoriteiten geregeld dat de Nederlanders zendtijd beschikbaar kregen. Er bestond behoefte aan een middel waarmee het bezette Nederland kon informeren.
Na de Duitse inval kwamen de omroepen in Hilversum namelijk al snel onder Duits toezicht te staan. Het gevolg was dat de propaganda van de bezetter zich via de ether over Nederland verspreidde, tot groot ongenoegen van de Nederlandse kolonie in Engeland. De ministerraad in Londen besloot een eigen zender in het leven te roepen.

Op 28 juli 1940 sprak Koningin Wilhelmina vanuit Londen voor het eerst het bezette Nederland toe. Radio Oranje was vanaf dat moment te horen ‘in Nederland, in Oost en West, op zee, of waar ook ter wereld’.

In die eerste radio-uitzending van Radio Oranje vanuit Londen gaf koningin Wilhelmina een verklaring voor haar overhaaste vertrek uit Nederland in mei 1940. Zij zelf had daar tegen geprotesteerd maar haar vertrek was haar door generaal Winkelman was opgedragen. Ze zei tot haar volk:

'Omdat de stem van Nederland niet stom kan blijven, heb ik ten laatste het besluit genomen, het symbool van mijn natie, zoals dit in mijn persoon en in de regering is belichaamd, over te brengen naar een plaats, waar het kan voortwerken als een levende kracht, die zich kan doen horen.'

In de vijf oorlogsjaren die volgden, zou ‘de stem van strijdend Nederland’ vanuit verschillende studio’s van de BBC zijn uitzendingen blijven maken.


Bronnen:
*Jord Schaap, 'Het recht om te waarschuwen. Over de Radio Oranje toespraken van koningin Wilhelmina' (Amsterdam, 2007)
*Onno Sinke, 'Verzet vanuit de verte: de behoedzame koers van Radio Oranje' (2009)
*'Radio Oranje' (Andere Tijden)

Meer over dit onderwerp