AfleveringenEinde van Droste
Het Haarlemse Droste sluit in 1944. Net als andere bedrijven heeft het last van een tekort aan personeel dat (gedwongen) in Duitsland werkt of in onderduik zit. Met fragmenten dagboek mevrouw Droste.
Bron: De Oorlog, deel 4 (1 min. 40 sec.)
Media:
-
Einde van DrosteEinde van DrosteHet Haarlemse Droste sluit in 1944. Net als andere bedrijven heeft het last van een tekort aan personeel dat (gedwongen) in Duitsland werkt of in onderduik zit. Met fragmenten dagboek mevrouw Droste.Bron: De Oorlog, deel 4 (1 min. 40 sec.)
Droste gaat slechtDroste gaat slechtHet bedrijf Droste krijgt vanaf 1942 last van de Arbeidsinzet: een deel van het personeel moet in Duitsland werken en de fabriek wordt steeds leger, constateert mevrouw Droste vol afschuw in haar dagboek.Bron: De Oorlog, deel 4 (1 min. 27 sec.)
Arbeidstekorten in DuitslandArbeidstekorten in DuitslandDoordat de Duitsers grote verliezen lijden aan het Oostfront zijn er honderdduizenden nieuwe soldaten nodig. Er komt daardoor een tekort aan Duitse arbeidskrachten. De oplossing ligt in de bezette gebieden: arbeidsinzet.Bron: De Oorlog, deel 4 (1 min. 35 sec.) -
DrosteDrosteRob Trip bij Droste in Haarlem.Bron: De Oorlog, deel 4
Ondergang Droste
Bij Droste Chocoladefabrieken in Haarlem gaan de zaken vanaf 1942 aanzienlijk slechter. Net als bij de rest van het bedrijfsleven.
Typerend is een brief, te vinden in het bedrijfsarchief van Droste, afkomstig van de sigarenfabriek Willem II in Tilburg, gericht aan de directie van Droste. De sigarenmakers doen een origineel voorstel: kunnen ze niet een partij oude sigaren naar Haarlem sturen, in ruil voor een partij oude chocolade – dan kunnen beide bedrijven de directievergaderingen iets aangenamer maken? De ruil gaat niet door, weduwe Droste, die de directie voert in Haarlem, schrijft terug dat er in haar directie niet gerookt wordt.
Er wordt ook niet veel meer gereden. De bezetter heeft alle vrachtwagens en auto’s van Droste gevorderd, op een kleine Ford na. De productie is fors ingekrompen, een aantal werknemers zit thuis, met wachtgeld.
In het voorjaar van 1942 worden de dienstroosters aangepast. De fabriek sluit op zaterdag. Later ook op maandag en op dinsdag. Uit de notulen van de raad van commissarissen, november 1942, spreekt alleen maar somberheid, ‘spreker hoopt dat de betere omstandigheden spoedig zullen komen.’
Er is druk van de bezetter om werknemers van Droste voor de Arbeidsinzet te leveren. De directie doet haar best om te voorkomen dat Droste-werknemers naar Duitsland moeten om daar te werken, ze probeert ze zoveel mogelijk bij andere Haarlemse bedrijven onder te brengen.
In het Droste-gebouw wordt een distributiecentrum van het Rode Kruis ingericht waar een aantal werknemers zolang actief kan zijn. Alleen de suikerafdeling in de fabriek kan nog produceren. In drie ploegen werkt het personeel daar aan Wehrmachtbonbons.
In 1943 is er weinig meer van het eens zo bloeiende bedrijf over. Begin 1944 adviseert de directie aan haar werknemers om naar een andere baan uit te kijken. Via het arbeidsbureau hebben ze kans dat ze in een bevriend bedrijf komen te werken.
Dan werken ze weliswaar voor de Duitse Wehrmacht, maar dat doen ze indirect ook als ze naar Duitsland worden gestuurd, dus dat is voor de meesten geen overweging meer. De directie gaat ervan uit dat de fabriek op 1 april 1944 gesloten zal moeten worden. Een week voor die datum komt er toch weer een order binnen, afkomstig van het zogeheten ‘cacaobureau’.
Honderdduizend repen moeten er komen, voor de mijnwerkers in Zuid-Limburg. Er volgt nog een aanvullende order van 500.000 repen, maar die kan niet worden afgewerkt. Zaterdag 13 mei 1944 is het helemaal voorbij met Droste.
