AfleveringenVan Agt voor vrijlating Drie van Breda
Minister van Justitie Van Agt betoogt in 1972 in de Tweede Kamer dat de Drie van Breda moeten worden vrijgelaten. De rechtstaat eist dat 'een straf waarmee verder geen redelijk doel meer te bereiken valt, wordt beëindigd.'
Bron: De Oorlog, deel 9 (3 min. 8 sec.)
Media:
-
Van Agt voor vrijlating Drie van BredaVan Agt voor vrijlating Drie van BredaMinister van Justitie Van Agt betoogt in 1972 in de Tweede Kamer dat de Drie van Breda moeten worden vrijgelaten. De rechtstaat eist dat 'een straf waarmee verder geen redelijk doel meer te bereiken valt, wordt beëindigd.'Bron: De Oorlog, deel 9 (3 min. 8 sec.)
Drie van BredaDrie van BredaIn 1972 kwam de regering met het voorstel de Drie van Breda, Duitse oorlogsmisdadigers die vanaf 1945 vast zaten, vrij te laten. Er stak een storm van protest op met als resultaat dat de resterende Twee pas in 1989 vrijkwamen.Bron: De Oorlog, deel 9 (9 min. 39 sec.)
Hoorzitting Drie van Breda op tv en reactiesHoorzitting Drie van Breda op tv en reactiesFrieda Menco kwam aan het woord over haar concentratiekamp in de doodstille Tweede Kamer tijdens een hoorzitting over de vrijlating van de Drie van Breda die rechtstreeks op tv kwam. Reacties op de publieke tribune zijn hevig.Bron: De Oorlog, deel 9 (4 min. 6 sec.)
Gevolgen discussie Drie van Breda
De discussies rond de Drie van Breda hebben een aantal opmerkelijke gevolgen gehad in de Nederlandse samenleving.
Opeens werden verschillende groepen oorlogsslachtoffers, die tot dan toe op allerlei onderwerpen sterk verdeeld waren, dichter bij elkaar gebracht. De splitsing tussen communistisch en niet-communistisch verzet werd teniet gedaan, net als de splitsing tussen verzet en joodse overlevenden.
Tijdens de hoorzitting van februari 1972 had een lid van het herdenkingscomité van de Februaristaking het al openlijk gezegd: ‘Minister Van Agt heeft al onze tegenstellingen weggevaagd.’
Tegelijkertijd bleek vanaf 1972 de grote toename van het aantal psychische klachten van ex-gevangenen.
Daar kwam in de openbaarheid steeds meer belangstelling voor en dat werd politiek en maatschappelijk vertaald in allerlei overheidsmaatregelen, die door de sociologe Jolande Withuis zijn omschreven als ‘oorlogswelzijnsbeleid.’
In de hoorzitting van 1972 was duidelijk naar buiten gekomen hoezeer mensen dertig jaar na dato leden onder wat ze in de kampen hadden meegemaakt. De term ‘concentratiekampsyndroom’ viel veelvuldig, later kwam daar de term ‘trauma’ voor in de plaats.
De Tweede Kamerleden hadden toen al, in een besloten voorstelling, kennis genomen van de film ‘Begrijp je nu waarom ik huil?’ van de cineast Louis van Gasteren.
Kort na de hoorzitting, maar vóór het Kamerdebat zond de VARA die film ook op de televisie uit. Het was het verslag van de LSD-behandeling van een voormalig kampgevangene door dr. J. Bastiaans, psychiater.
De film had op velen een diepe indruk gemaakt, zeker ook op een aantal weifelende Kamerleden. De CPN’er Joop Wolff had er in de Kamerdiscussie nog weinig subtiel naar verwezen:
‘De minister heeft de film gezien, de minister weet dus waarom er gehuild wordt.'
Bronnen:
*Jolande Withuis, 'Na het kamp. Vriendschap en politieke strijd, (Amsterdam, 2005)
*Jolande Withuis, 'Erkenning. Van oorlogstrauma naar klaagcultuur' (Amsterdam, 2002)
