Elten en Tudderen

Op 23 april 1949 waren de grenscorrecties een feit en marcheerde de Nederlandse marechaussee de grensplaatsjes Elten en Tudderen binnen.
Vier maanden later werd de Bondsrepubliek Duitsland uitgeroepen en kwam een einde aan de staat van oorlog waarin Nederland en Duitsland officieel nog steeds verkeerden.

Edmund Wellenstein, later een hoge Europese functionaris, was vanaf 1950 op het ministerie van Buitenlandse Zaken verantwoordelijk voor de nieuwe gebieden. Hij herinnert zich:

‘Er kwamen allerlei wonderlijke problemen op, zoals welk strafrecht geldt daar, wie zorgt er voor hun paspoort? Het inzicht brak natuurlijk door: wat hebben we hier eigenlijk aan? Alleen maar alle mogelijke complicaties.

Naarmate de verhoudingen met de nieuwe Duitse regering steeds normaler werden, werden die grenscorrecties steeds abnormaler.’

De geannexeerde gebiedjes veranderden binnen korte tijd in een soort koopwaar. In opdracht van minister Stikker begon Wellenstein geheime onderhandelingen met Duitsland.

De Nederlandse staat zou bereid zijn de geannexeerde gebieden terug te geven, maar daar moest wel iets tegenover staan. Al eeuwenlang betwistten Duitsland en Nederland elkaar de loop van de grens in de Eems/Dollard. Dit leek een ideale kans om die grens eindelijk vast te leggen in het voordeel van Nederland.

Maar ook dat was een misvatting. Duitsland wachtte rustig af en kreeg uiteindelijk Elten en Tudderen weer terug. In 1963 werd de annexatie ongedaan gemaakt, zonder dat de kwestie van de Eems/Dollard was geregeld.


Bronnen:
*'Eisch Duitschen grond!' (Andere Tijden)
*Laura van Hasselt en Matthijs Cats, ‘Eisch Duitschen grond’, in: 'Andere Tijden' (Amsterdam, 2001)