AfleveringenSeyss-Inquart over Joden
Op 12 maart 1941 houdt Seyss-Inquart een rede waarin hij stelt dat 'voor ons de Joden geen onderdeel van het Nederlandse volk [zijn]' en dat 'we de Joden [zullen] raken waar we ze tegenkomen.'
Bron: De Oorlog, deel 5 (43 sec.)
Media:
-
Seyss-Inquart over JodenSeyss-Inquart over JodenOp 12 maart 1941 houdt Seyss-Inquart een rede waarin hij stelt dat 'voor ons de Joden geen onderdeel van het Nederlandse volk [zijn]' en dat 'we de Joden [zullen] raken waar we ze tegenkomen.'Bron: De Oorlog, deel 5 (43 sec.)
Civiel of militair bestuur?
Wat van belang kan zijn geweest is dat Nederland een civiel bestuur kende dat ideologischer van aard was dan het militaire bewind in België en Frankrijk.
In ieder geval bestond de nazi-top in Nederland, voor een flink deel afkomstig uit Oostenrijk, uit fanatieke antisemieten, die de Jodenvervolging snel en effectief ter hand namen. Aansluitend bij Nederlandse bureaucratische tradities en ambities slaagden zij erin - via vele verordeningen en een strikte uitvoering daarvan - deze vervolging perfect te organiseren. Zo konden de Duitsers in Nederland bijna onbelemmerd hun politiek tegen de Joden doorzetten.
Volgens de historici Pim Griffioen en Ron Zeller, die recent een grondig gedocumenteerde en diepgaande vergelijking tussen Nederland, België en Frankrijk maakten, lag daar ook de crux van het verschil tussen Nederland en Frankrijk.
In Frankrijk besloot de bezetter om politieke redenen een tijd lang juist terughoudend te zijn met eigen ingrijpen en het Franse Vichy-bewind, dat zelf een anti-semitische politiek voerde, veel ruimte te gunnen.
In de praktijk leidde dat toch tot allerlei barrières in de uitvoering van het nazi-beleid. Opvallend is, dat het juist de SS-top in Frankrijk was, die dit beleid bepaalde en niet in de eerste plaats de militairen.
Het verschil tussen Nederland en België wordt daarentegen vooral verklaard door de gewelddadige aanpak van de bezetter bij de deportaties in België.
Dat stimuleerde de vlucht van de overgebleven Joden in de illegaliteit, terwijl in Nederland, door de naar verhouding minder gewelddadige werkwijze (althans in het openbaar), lange tijd de neiging bestond om gebruik te maken van de legale, schijnbare ontsnappingsmogelijkheden, die geboden leken te worden.
In België ontstond ook eerder een georganiseerd verzet dat onderduik en ontsnappingsmogelijkheden bood.
Bron:
*W. Griffioen en R. Zeller, 'Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945. Overeenkomsten, verschillen, oorzaken' (Proefschrift UvA, november 2008)
