Stad en kamp Auschwitz

Auschwitz is in de oorlog een industriestad waar het vernietigingskamp vlakbij ligt. Via een Nederlander die in de stad werkt hoort de Joodse Raad van het kamp, verzetskrant Het Parool schrijft er in 1943 over.

Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 33 sec.)

Media:

  • Stad en kamp Auschwitz Button Play
    Stad en kamp Auschwitz
    Stad en kamp Auschwitz
    Auschwitz is in de oorlog een industriestad waar het vernietigingskamp vlakbij ligt. Via een Nederlander die in de stad werkt hoort de Joodse Raad van het kamp, verzetskrant Het Parool schrijft er in 1943 over.
    Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 33 sec.)
    Treinreis naar Auschwitz Button Play
    Treinreis naar Auschwitz
    Treinreis naar Auschwitz
    Jules Schelvis wist alleen dat de reis vanaf Westerbork 'naar het Oosten' zou gaan, had zijn gitaar bij zich en had geen idee wat hem te wachten stond na de barre reis: vernietigingskamp Auschwitz.
    Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 10 sec.)
    Seyss-Inquart over Joden Button Play
    Seyss-Inquart over Joden
    Seyss-Inquart over Joden
    Op 12 maart 1941 houdt Seyss-Inquart een rede waarin hij stelt dat 'voor ons de Joden geen onderdeel van het Nederlandse volk [zijn]' en dat 'we de Joden [zullen] raken waar we ze tegenkomen.'
    Bron: De Oorlog, deel 5 (43 sec.)

Vernietigingskampen en holocaust

In Poznan in het westen van Polen was begin oktober 1943 een bijzondere bijeenkomst.
De SS herdacht daar de gevallenen en Heinrich Himmler had daarvoor de hele nazi-top uitgenodigd, inclusief alle Gauleiter, de regionale bestuurders.

Hij greep deze gelegenheid aan voor een lange en uitvoerige speech, waarin een tactische meesterzet was verpakt: hij sprak heel openhartig over de moord op de Europese joden, en over hoe moeilijk deze klus voor de mannen van de SS op de ‘werkvloer’ was geweest.

Daarmee commiteerde hij alle topnazi’s aan deze genocide: niemand zou meer kunnen zeggen dat hij er niet van wist en dat de SS alles op eigen houtje had gedaan. Himmler begon dit deel van zijn speech zo:

‘Ik wil hier voor u in alle openheid nog een heel zwaar onderwerp behandelen. Onder elkaar moeten we het maar eens ronduit uitspreken, maar toch zullen we er in de openbaarheid nooit een woord over kunnen zeggen. Ik doel op de evacuatie van de joden, de uitroeiing van het joodse volk.’


Bronnen:
*Saul Friedlander, 'Nazi-Duitsland en de joden' (Amsterdam, 2007)
*Abel J. Herzberg, 'Kroniek der Jodenvervolging, 1940-1945' (Amsterdam, 1985)
*Bob Moore, 'Slachtoffers en overlevenden: de nazi-vervolging van de joden in Nederland' (Amsterdam, 1998)
*Jacques Presser, 'Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940/1945' (Den Haag, 1965)

Meer over dit onderwerp