AfleveringenStad en kamp Auschwitz
Auschwitz is in de oorlog een industriestad waar het vernietigingskamp vlakbij ligt. Via een Nederlander die in de stad werkt hoort de Joodse Raad van het kamp, verzetskrant Het Parool schrijft er in 1943 over.
Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 33 sec.)
Media:
-
Stad en kamp AuschwitzStad en kamp AuschwitzAuschwitz is in de oorlog een industriestad waar het vernietigingskamp vlakbij ligt. Via een Nederlander die in de stad werkt hoort de Joodse Raad van het kamp, verzetskrant Het Parool schrijft er in 1943 over.Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 33 sec.)
Vragen over verdwijning JodenVragen over verdwijning JodenWat konden Nederlanders tijdens de oorlog weten over de verdwijning van de Joden en de gaskamers?Bron: De Oorlog, deel 5 (1 min. 12 sec.)
Wie wist wat wanneer?
Er is eigenlijk vanaf 1945 discussie over geweest: waarom zijn signalen van georganiseerde massamoord niet serieus genomen, waarom zijn ze geen aanleiding geweest voor geallieerde acties?
Die aanwijzingen wáren er – en niet alleen via de Radio Oranje niet haar afschuw uitgesproken hebben over ‘de onmenselijke behandeling, ja het stelselmatig uitroeien van deze landgenoten’.
In de maanden daarvoor waren er al allerlei onheilspellende berichten over de wereld verspreid. Op 2 juni 1942 maakte de BBC melding van berichten uit Polen dat daar al 700.000 mensen waren vermoord. Een maand later, op 29 juli 1942, gebruikte Radio Oranje voor het eerst het woord ‘gaskamers’.
In december waren nieuwe berichten uit Polen aanleiding voor een persconferentie van de internationale joodse gemeenschap over massale slachtingen.
De geallieerde landen bevestigden de berichten in een verklaring. Op 17 december zond Radio Oranje deze geallieerde verklaring uit, met daarin, over de joodse gedeporteerden, de volgende tekst:
‘De krachtigen onder hen, worden langzamerhand doodgewerkt in arbeidskampen. De zwakken laat men sterven van koude of honger, of zij worden bewust door massa-executies afgeslacht.’
Maar deze berichten leidden niet tot algemeen gedeelde wetenschap. Dat kwam omdat berichtgeving tijdens de oorlog niet betrouwbaar was – alle berichten konden propaganda bevatten, niemand wist wanneer dat wel of juist niet het geval was.
