Weinig Duitsers in kamp Westerbork

De Nederlandse marechaussee bewaakte kamp Westerbork, een joodse ordedienst deed de organisatie binnen. Er waren maar 20 à 30 Duitse SS'ers en commandant Gemmeker, die in een villa woonde.

Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 14 sec.)

Media:

  • Weinig Duitsers in kamp Westerbork Button Play
    Weinig Duitsers in kamp Westerbork
    Weinig Duitsers in kamp Westerbork
    De Nederlandse marechaussee bewaakte kamp Westerbork, een joodse ordedienst deed de organisatie binnen. Er waren maar 20 à 30 Duitse SS'ers en commandant Gemmeker, die in een villa woonde.
    Bron: De Oorlog, deel 5 (2 min. 14 sec.)
    Wekelijkse transporten Westerbork Button Play
    Wekelijkse transporten Westerbork
    Wekelijkse transporten Westerbork
    Iedere maandag komt in Westerbork de trein uit Polen terug. De sfeer wordt dan slecht in kamp Westerbork, want zoals iedere dinsdag zal de trein met 1.000 mensen naar een onbekende bestemming vertrekken.
    Bron: De Oorlog, deel 5 (18 sec.)

Westerbork onder de Duitsers

Kampcommandant Albert Gemmeker neemt op 12 oktober 1942 het bevel over in Kamp Westerbork. Onder de kampbewoners komt Gemmeker bekend te staan als de ‘gentlemanboef’.
Gemmeker laat de bestaande administratie en structuur van het kamp intact en er ontstaat een uitgekookt systeem, waarin de kampingezetenen zelf de dienst in het kamp uitmaken.

Dit systeem is zo ver doorgevoerd dat de kampingezetenen die hogere posten in het kamp bekleden zelf de lijsten met personen samenstellen die op transport moeten en die personen ook daadwerkelijk op de trein zetten.

Als Gemmeker twee maanden het commando over Westerbork heeft, organiseert hij het Joelfeest in december 1942. Hij grijpt dit feest aan om zijn installatie als commandant officieel te markeren. Het Joelfeest is een oud Germaans heidens feest waarbij de doden worden herdacht en de vruchtbaarheid wordt gevierd.

In 1942 valt het Joelfeest op 19 december, vlak voor Kerstmis. Gemmeker besluit het grootst aan te pakken en nodigt veel hoge SS-ers uit, waaronder Aus der Fünten, de man die in Nederland de opdracht geeft voor de deportatie van Joden.

Er bestaan een aantal foto's van dit Joelfeest in 1942. Je ziet Gemmeker de kaarsjes aansteken in een dennenboom. Het is aan het begin van de avond en alle gasten zitten nog kaarsrecht aan tafel. In de loop van de avond en nacht wordt het steeds onrustiger.

Het Joelfeest vond een paar dagen voor Kerstmis 1942 plaats. In dat jaar bleven ook de transporten naar het Oosten rond kerst uit, om daarna in volle vaart verder te gaan.


Bronnen:
*'Kerstmis in Westerbork' (Andere Tijden)
*Willy Lindwer, 'Kamp van Hoop en Wanhoop'
*Jacob Presser, 'Ondergang'
*Philip Mechanicus 'In Depôt'
*G.L. Durlacher 'Quarantaine'
*'Het Verhaal van Kamp Westerbork', Herinneringscentrum Kamp Westerbork