De ouders werkten daar niet altijd aan mee. Omdat er voor een volle week moest worden betaald, hielden ze kinderen die een dag hadden gemist ook voor de rest van de week maar thuis om geld uit te sparen.

Vooral op het platteland moesten veel kinderen in de zomer meehelpen op het land. De meester zag zijn inkomen dan gehalveerd. Veel plattelandsonderwijzers hadden daarom een tweede baan, als koster, voorzanger of doodgraver, of deden schrijfwerk voor kerkenraad of dorpsbestuur.

Op dit schilderij van Jan Horemans de Jongere, uit de tweede helft van de 18e eew, betalen kinderen hun onderwijzer in natura.