AfleveringenDe Telegraaf fout?
De Telegraaf is in de beeldvorming over de Tweede Wereldoorlog het symbool geworden van de ‘foute’ krant die de Duitse bezetter in alles diende en steunde.
Dat beeld is alleen juist voor het laatste halve oorlogsjaar, vanaf oktober 1944, als de krant in handen komt van de SS-er Hakkie Holdert. Maar voor het grootste deel van de oorlog geldt dat De Telegraaf een middenpositie innam – zich vooral op de vlakte hield. Op de ochtend van de Duitse inval is de krant niet verschenen. Op 16 mei 1940, als de kranten opdracht krijgen om te vermelden dat zij verschijnen zonder voorafgaande censuur, wijkt De Telegraaf af van die zinsnede en vermeldt in plaats daarvan:
'"De Telegraaf" verschijnt met ingang van heden onder contrôle van de Duitse militaire bevelhebber in Nederland.'
Dat stelt Willy Janke van de Presse-Abteilung niet op prijs, de volgende dag bevat De Telegraaf alsnog de mededeling dat er van censuur geen sprake is, maar wel van ‘een volkomen loyale houding der verantwoordelijke uitgevers en redacteuren.’
Hoofdredacteur Goedemans draagt zijn mensen aanvankelijk op de krant ‘zo normaal mogelijk te houden’. De Telegraaf doet vanaf dat moment aan overdadige bronvermelding. Om de verplichte kopij te onderscheiden van de eigen berichtgeving vermeldt de redactie nauwgezet de herkomst van alle artikelen.
Dat begint al bij de koppen boven de officiële communiqué’s die voortaan de voorpagina domineren en vaak worden ingeleid met zinsneden als ‘Duitsch opperbevel meldt’ of ‘Duitsch legerbericht’.
In de eigen reportages klinkt vanuit alle hoeken en gaten steeds dezelfde mantra: ‘Aan het werk!’. Vrijwel dagelijks roept de krant haar lezers op niet bij de pakken neer te zitten maar de handen uit de mouwen te steken.
Bron:
*Mariette Wolf, 'Het geheim van De Telegraaf' (2009)
Meer over dit onderwerp