Hoe werkte het distributiesysteem?

Het distributiesysteem was al voor de oorlog in Nederland uitgeprobeerd. Het was een soort boekhouding. Bij het kopen van producten als brood, kaarsen en vlees waren zowel bonnen als geld nodig, legt Ank Martens-Staring uit.

Bron: De Oorlog, deel 4 (2 min. 42 sec.)

Media:

  • Hoe werkte het distributiesysteem?
    Hoe werkte het distributiesysteem?
    Het distributiesysteem was al voor de oorlog in Nederland uitgeprobeerd. Het was een soort boekhouding. Bij het kopen van producten als brood, kaarsen en vlees waren zowel bonnen als geld nodig, legt Ank Martens-Staring uit.
    Bron: De Oorlog, deel 4 (2 min. 42 sec.)
    Magnifier
    Bonnen margarine
    Bonnen margarine
    Bonnen margarine
    Bron: De Oorlog, deel 4
    Magnifier
    Bonnen roggebrood
    Bonnen roggebrood
    Bonnen roggebrood.
    Bron: De Oorlog, deel 4
  • Magnifier
    Bonnen verlichting
    Bonnen verlichting
    Bonnen kaarsen, schemerlichten en dergelijke
    Bron: De Oorlog, deel 4

Ontstaan distributiesysteem

Het Nederlandse distributiesysteem ontstond in 1939. Op 12 oktober van dat jaar ging al de suiker op de bon en op 5 november volgden (tijdelijk) de peulvruchten.
Die maatregelen waren niet strikt nodig – er was genoeg suiker, er waren genoeg peulvruchten. Ze waren bedoeld als oefening met het distributiesysteem, al werd dat er niet bij vermeld.

Het was allemaal bedacht door ir. Stefan Louwes, een op het departement werkzame landbouwdeskundige met een enorm organisatietalent.

Hij maakte zich al in 1934 zorgen over de beschikbaarheid van voedsel bij een vijandelijke bezetting. Ervaringen uit de Eerste Wereldoorlog, vooral in het buitenland, speelden daar een grote rol bij.

Hij ijverde voor een distributiewet, die er kwam in 1938. Een jaar later had hij op basis van die wet een heel systeem gebruiksklaar, met kantoren, met stamkaarten, met bonnen, met verzamelvellen, met alle rimram die bij zo’n systeem komt kijken. En met, uiteraard, allerlei voorschriften en regels.

Kort na de Duitse aanval op Polen en het feitelijk begin van de Tweede Wereldoorlog mocht Louwes gaan proefdraaien met suiker en peulvruchten.

Meer over dit onderwerp