Over de tolweg ten zuiden van Bandung rijden we naar Cimahi. Daar in de buurt ligt één van de grote Nederlandse erevelden, het ereveld Leuwigajah. Veel mensen uit Sumatra zijn hier herbegraven.
De Oorlogsgravenstichting heeft geregeld dat de beheerder ons opwacht, er is zelfs thee met een versnapering. Voor de doden wordt hier net zo goed gezorgd als voor de levenden. Het is fantastisch onderhouden en het ereveld ligt prachtig, met zicht op de bergen in de verte. (meer lezen…)
Het hotel waar we logeren stamt nog uit de Nederlandse tijd. Pension Benvenuto heette het toen. Aangenaam hoge kamers, verouderd sanitair. Bandung is de stad waar Soekarno studeerde en zijn eerste politieke activiteiten ontplooide. Daarvoor werd hij al snel aangeklaagd door het Nederlands-Indisch gezag. (meer lezen…)
Terug naar Rantauprapat voor het mannenkamp, Si Rengorengo. Het is redelijk in de buurt. Er is 25 jaar geleden in dit gebied een enorme palmolieplantage aangelegd. Op de glooiende weg rijden veel open vrachtauto’s volgeladen met trossen palmnoten – als je dat zo noemt. (meer lezen…)
Eerst naar Aek Paminke, de rubberplantage. We draaien de afslag in. Nog geen 100 meter verder houdt het asfalt op en begint het gevoel op te komen dat je in het midden van nergens terecht bent gekomen. Ver van de bewoonde wereld. (meer lezen…)
Diep in het binnenland van noord Sumatra. Hier in de buurt zijn de voormalige Japanse interneringskampen. Daarvan zijn er op Sumatra veel geweest, maar deze zijn de ‘laatsten’. Ofwel het mannen- en vrouwenkamp waar aan het einde van de oorlog alle blanken die er nog waren op Sumatra naar toe zijn gebracht. (meer lezen…)
Het eerste vliegtuig van Jakarta naar Medan vertrekt om half zeven en zit helemaal vol. Naast Atik zit een man met een t-shirt met een voor Nederlanders direct herkenbaar logo. Politieacademie staat er onder.
Ja, hij is in Apeldoorn geweest. Nederlands spreekt hij niet. Atik heeft een heel gesprek met hem over lopende corruptieprocessen hier. Ik verdiep me in een roman van Jacob Vredenbregt, ‘De Staatsgreep’, gisteren gesigneerd van hem meegekregen. (meer lezen…)
In de middag twee gesprekken. De eerste met meneer Kian Wie Thee, Chinese Indonesiër, econoom, en vooral heel aardig. Ik heb voor een aflevering van Andere Tijden al eerder contact met hem gehad, maar bezoek hem nu voor het eerst thuis. ‘Mijn kleine huisje’, zoals hij het noemt ligt in een redelijk rustig buurtje.
Het eerste wat meneer Thee mij laat zien is een schoolfoto, op de achterzijde de datum: 4 oktober 1941. Hij is zes, staat linksboven. De meeste andere jongetjes zijn blank. Het is een Europese school, waar hij als Chinese jongen toch op kon omdat zijn eigen vader onderwijzer was. (meer lezen…)
Jakarta is een miljoenenstad en dat betekent dat anderhalf uur in een taxi zitten helemaal niet uitzonderlijk is. Leuk is anders. De ochtend begint nog dichtbij, bij het Istana Merdeka, ofwel het Vrijheidspaleis. Weer zo’n heel bekend plaatje uit de koloniale tijd. Toen zetelden hier de gouverneurs-generaal.
Atik heeft verteld dat het Istana op zaterdag- en zondagmorgen open is voor publiek. Ga op tijd, waarschuwt ze, het is altijd druk. En het is een verplichte rondleiding, je kan niet alleen ronddwalen. (meer lezen…)
Met kaas en drop naar goede collega’s Step Vaessen en André Bentlage. Gezellig als altijd. Ze zijn heel geïnteresseerd in ‘De Oorlog’, kennen eindredacteur Ad van Liempt ook. Step doet suggesties voor verdere contacten. Al eerder heb ik via hen Joesoef Isak leren kennen. Journalist, activist, uitgever. Al zijn hele leven steunt hij Soekarno. Dat bracht hem onder het regime van generaal Soeharto in de gevangenis. (meer lezen…)
In de ochtend naar Tjideng, een wijkje in het centrum van de stad. Op de kaart van Batavia uit 1938 ligt het aan de uiterste westrand, tegen de spoorlijn en een kanaal aan. In 1942 werd het door de Japanners ingericht als interneringskamp voor vrouwen en kinderen. Er zijn veel dagboeken geschreven. Het is het enige kamp waar direct na de oorlog is gefilmd, in september 1945. Die film is misleidend. De vrouwen en kinderen zijn vrolijk, de ergste ellende èn de ondervoeding zijn voorbij. (meer lezen…)